Żeby talent mógł zamienić się w mocną stronę i objawić się w naszym życiu, konieczna jest inwestycja – czyli po prostu praca nad nim. Do tego odpowiedni poziom koncentracji, zaangażowania i odrobinę dystansu do siebie. Ważne też, żeby mieć odwagę do ujawnienia światu tego, co w nas najcenniejsze. Bardzo często blokadą do uwolnienia talentu jest strach przed oceną otoczenia oraz złośliwy i niepotrzebnie absorbujący monolog krytyka wewnętrznego rozbrzmiewający w naszych głowach.
Raczej od tego nie uciekniemy więc może lepiej posłuchać powiedzenia Eleanor Roosevelt:
„Rób swoje a inni i tak Cię ocenią”
Na fali talentu
Żyć i pracować w zgodzie ze swoją pasją, odnaleźć talent i czerpać z niego pełnymi garściami – brzmi jak bajka? Z różnych przyczyn nie każdemu z nas to się udaje, choć pewnie każdy nie raz słyszał zdanie Konfucujusza „Wybierz pracę, którą kochasz i nie przepracujesz ani jednego dnia więcej w Twoim życiu”.
W czasach, kiedy szczególnie mocno doświadczamy niepewności, kiedy być może niektórzy z nas staną przed koniecznością zmiany pracy, warto znaleźć oparcie w czymś stałym – w swoim talencie właśnie.
Warto pomyśleć o tym w szerszej perspektywie, nie tylko tej najbliższej, post-epidemicznej, bo we współczesnym świecie, w którym sztuczna inteligencja staje się rzeczywistością, temat talentu i umiejętności produktywnego wykorzystywania go w codziennym życiu staje się aktualny jak nigdy dotąd. Automatyzacja i robotyzacja będzie powodowała wzrost znaczenia umiejętności twórczych oraz przewagę tych osób, które świadomie potrafią wykorzystać swoje mocne strony.
Więc jak to jest z tym talentem? Jak go odnaleźć i wykorzystać w życiu?
Można zrobić specjalistyczny test i tam poszukać odpowiedzi, można umówić się na sesję rozwojową z coachem lub psychologiem, można też samodzielnie poprzez autorefleksję porozglądać się za znamionami talentu we własnym życiu.
Moją ulubioną metodą badania talentu jest tzw. Test Gallupa, który identyfikuje 34 talenty w 4 obszarach działania człowieka: realizacja, wywieranie wpływu, budowanie relacji i myślenie strategiczne. Jest to podejście stworzone w wyniku rzetelnych badań Instytutu Gallupa. Pojęcie talentu nie ma tutaj nic wspólnego z powszechnym rozumieniem go jako czegoś niezwykłego, wzniosłego, co jest dostępne jedynie nielicznym wybrańcom, najczęściej artystom. Każdy z nas może w różnym natężeniu przejawiać 34 opisane talenty – przy czym jedynie 5 z nich to talenty dominujące, których używanie zapewni nam najwyższą efektywność działań, reszta zaś aż do ostatniego miejsca na liście będzie nam wskazywać kierunki, w które raczej nie należy się zapuszczać – czyli nasze słabe strony.
To co warto wziąć z podejścia Gallupa i zapamiętać na zawsze, to zasada rozwijania i kierowania uwagi wyłącznie na swoje talenty a nie na słabe strony. Dawno wiadomo, że budowanie na mocnych stronach ma większy sens niż poprawianie słabych. Energia poświęcona na korektę nie zawsze przyniesie pożądane rezultaty – jakieś przyniesie ale czy warto? Dobrze oddaje to cytat z książki „Strengths Finder”, której autorem jest Tom Rath:
„Nie możesz być wszystkim czym chcesz ale za to możesz być kimś znacznie więcej niż tym, kim jesteś teraz”
Inna ważna kwestia to definicja talentu według Gallupa: talent to wzorzec neuronalny, najbardziej naturalne dla danego człowieka predyspozycje, pierwotny potencjał. Natomiast żeby talent mógł zamienić się w mocną stronę i objawić się w naszym życiu, konieczna jest inwestycja – czyli po prostu praca nad nim. Ważne też, żeby mieć odwagę do ujawnienia światu tego, co w nas najcenniejsze, odpowiedni poziom koncentracji, zaangażowania i odrobinę dystansu do siebie. Elizabeth Gilbert w książce „Wielka Magia” pisze: „nie zapominaj, że przez większość dziejów, ludzie po prostu wykonywali rzeczy i nie robili z tego takiego wielkiego halo”. Bardzo często blokadą do uwolnienia talentu jest strach przed oceną otoczenia oraz złośliwy i niepotrzebnie absorbujący monolog krytyka wewnętrznego rozbrzmiewający w naszych głowach.
Raczej od tego nie uciekniemy więc może lepiej posłuchać powiedzenia Eleanore Roosevelt:
„Rób swoje a inni i tak Cię ocenią”
Test Gallupa jest powszechnie dostępny online w polskiej wersji językowej na stronie https://store.gallup.com/c/en-us/assessments – jednak nie jest to wyrocznia w sprawie talentu i nie należy przeceniać jego mocy. Kwestionariusz nie zawiera skali kłamstwa i opiera się wyłącznie na samoocenie badanego, więc finalnie zależy od szczerości odpowiedzi i o ile może być doskonałą wskazówką do dalszego rozwoju, to nie stanowi jednoznacznej diagnozy.
Więc jeśli nie możesz lub nie chcesz wykonać testu, równie potężnym narzędziem dla poszukiwania talentu jest autorefleksja. Prawda jest taka, że to my sami jesteśmy ekspertami od swojego życia i najczęściej odpowiedzi na różne pytania znajdują się na wyciągnięcie ręki. Na początek zadaj sobie pytanie: Jakie talenty świadomie wykorzystujesz w życiu – zawodowym i osobistym?
Wbrew pozorom odpowiedź może wcale nie być łatwa. Przejawów talentu możesz samodzielnie poszukać poprzez następujące działania:
- Zrób listę swoich zdolności. Określ swoje mocne strony.
- Obserwuj swoje reakcje na różne sytuacje. Te reakcje często noszą ślady Twoich talentów.
- Angażuj się we wszystko co sprawia Ci przyjemność. Uczucie zadowolenia może towarzyszyć przejawom talentu.
- Rozpoznaj swoje pragnienia i dążenia – wróć do tych z wczesnego dzieciństwa.
- Zauważ co przychodzi Ci z łatwością, czego uczysz się szczególnie szybko?
- Próbuj nowych rzeczy. Każde nowe doświadczenie pomoże Ci odkryć siebie.
- Szukaj inspiracji u innych.
- Otwórz się na feedback od innych.
Warto korzystać też z takich metod jak mapy myśli, mapy marzeń, tablice wizualizacyjne czy pisanie automatyczne. Praktycznym przewodnikiem wspierającym poszukiwanie talentu i szerzej opisującym te metody może być książka Kena Robinsona i Lou Aronica „Odkryj swój żywioł”.
Jeśli nadal nie masz jasności co dokładnie jest Twoim talentem nie przestawaj szukać! Podsycaj dalej swoją ciekawość aby ostatecznie znaleźć odpowiedź.
A co, kiedy już uświadomisz sobie swoje talenty?
Warto rozeznać się w sytuacji obecnej – co już masz, co możesz zrobić, w co chcesz zainwestować swój wysiłek i finalnie jakich rezultatów oczekujesz? Ważne jest też określnie jakie okoliczności obecnie Ci sprzyjają a jakie przeszkody widzisz na swojej drodze? Poszerzanie tego spojrzenia o wszelkie aspekty jakie tylko przyjdą Ci do głowy, pozwoli na określenie konkretnych sposobów przekucia talentu w mocną stronę i swobodnego korzystania z tej mocy.
Nie trzeba też od razu rzucać obecnej pracy, dokonywać radykalnych zmian, nie zawsze odnalezieniu talentu towarzyszą sukcesy, fanfary, medale i mistrzostwa. Czasem wystarczy aby była zachowana równowaga – jeśli nawet w obecnej pracy nie masz wielu okazji żeby budować na swoich talentach to maksymalnie wykorzystuj je w obszarze pasji osobistych. To tam, gdzie nasze prawdziwe talenty znajdziemy paliwo i napęd do działania i osiągania sukcesów. Wpasuj więc jakoś talent w codzienne życie. A może to będzie pierwszy krok do zmiany?
Kiedy pracuję z moimi klientami z tematem talentu często namawiam ich też do poznania koncepcji Ikigai – określanego mianem sekretu długowieczności i dobrego zdrowia Japończyków z wyspy Okinawa. Podążanie za swoją pasją w codziennym życiu zapewnia im szczęście, pełnię satysfakcji i aktywność do ostatnich dni. Przy czym bardzo często ta pasja czy talent zadziwia swoją prostotą – może to być po prostu uprawa ogródka warzywnego albo jak w filmie „Jiro śni o sushi”, praca w restauracji, nieprzerwanie od 80 lat! Nawet przy takich czynnościach, o ile stanowią one nasz prawdziwy talent możemy przeżyć tzw. przepływ (według M. Csíkszentmihályi) czyli doznanie uniesienia, stanu pomiędzy euforią a satysfakcją, całkowite oddanie się jakiejś czynności. Doświadczyliście kiedykolwiek sytuacji zatracenia się w jakimś działaniu, kiedy doskonałe rezultaty pojawiły się bez większego wysiłku i trochę jakby poza świadomością? Jeśli tak – to tam na pewno można szukać śladów talentu.
Istnieje więc co najmniej kilka sprawdzonych sposobów na odnalezienie talentu. Każdy z nich jest oparty na pogłębionej analizie i świadomym wglądzie we własne wnętrze. Każdy z nich wymaga aktywności, wysiłku i odwagi żeby wziąć odpowiedzialność za własny rozwój. Jak zawsze mamy też wybór – możemy kroczyć śladami tzw. białych plam czyli takich obszarów, w których po prostu nie przejawiamy talentu albo możemy pójść zieloną ścieżką – ścieżką swoich talentów, maksymalizować osiągnięcia i czerpać z tego nieprzerwaną przyjemność. Jedno jest pewne, że aby wznieść się wysoko na fali talentu nie można pozostać biernym. Bo na pytanie „Co ważniejsze dla sukcesu: talent czy pracowitość?” odpowiedź jest prosta: „ A co ważniejsze w rowerze? Przednie czy tylne koło?” George Bernard Shaw
Wybrane lektury, które mogą być pomocne w poszukiwaniu własnego talentu:
„Strengths Finder” Tom Rath
“How ful lis your bucket?” Tom Rath, Donald O. Clifton
“Odkryj swój żywioł” Kena Robinson, Lou Aronica
“Uchwyć żywioł” Kena Robinson, Lou Aronica
“Wielka magia” Elizabeth Gilbert
„Wykorzystaj swoje silne strony” Marcus Buckingham
„Ikigai. Japoński sekret długiego i szczęśliwego życia” Hector Gacia, Francesc Miralles